ایران تریبونال، یک دادگاه مردمی بین المللی است، که با کوشش گروهی از خانواده های جان سپردگان، بخشی از زندانیان سیاسی جان بدر برده از کشتارهای دهه ١٣٦٠ و با الهام از مبارزات دادخواهانه مادران خاوران و حمایت و همکاری گروهی از وکلا، قضات و دادستان‌های متعهد به مردم، عدالت‌خواه و سرشناس جهانی، فعالان سیاسی، فعالان کارگری، مبارزان برابری خواه حقوق زنان، و فعالان عرصه هنر، ادبیات، حقوق، کودکان و دیگر زمینه های مبارزاتی، از پائیز ١٣٨٦ کار خود را آغاز کرد. ایران تریبونال، با حمایت گسترده ایرانیان در داخل و خارج کشور، به ویژه خانواده های جان سپردگان، موفق شد جمهوری اسلامی را در دو مرحله در سال ١٣٩١ به ارتکاب جنایت علیه بشریت محکوم کند.
برای نخستین بار در تاریخ معاصر ایران، خانواده های جان باختگان و زندانیان جان بدربرده از کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت، ابتکار عمل یک دادگاه مردمی بین المللی را به منظور بررسی کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت به دست گرفتند. الگوی دادگاه براساس دادگاه راسل تعیین گردید که توسط برترند راسل و ژان پاول سارتر به فاصله ی سال های ١٩۶۵ و ١٩۶٧ برای بررسی جنایات آمریکا در ویتنام تشکیل شد، اما با این تفاوت که ایران تریبونال براساس وضعیت و شرایط اجتماعی، سیاسی و تاریخی و نوع جنایت و بستری که جنایت براساس آن شکل گرفت، توسط کسانی که خود در معرض این جنایات قرار گرفتند، تشکیل گردید.
کارزار ایران تریبونال از همان ابتدا، هدف روشنی داشت و آن نیز رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت و محاکمه جمهوری اسلامی به جرم جنایت علیه بشریت بود.
هدف دیگر ایران تریبونال این بود که افکار عمومی ایرانی ها و جهانیان را در جریان وسعت جنایت و تراژدی انسانی که در دهه شصت در زندان های جمهوری اسلامی اتفاق افتاد، قرار دهد. بیش از یک میلیارد نفر در جهان و بیش از چهل میلیون نفر در ایران در جریان هر دو مرحله دادگاه قرار گرفتند. دادگاه ایران تریبونال، این تراژدی انسانی را که برای چندین دهه از افکار عمومی پنهان مانده بود، افشا و در سطح جهان مطرح کرد.